Ý tưởng tổ chức trình diễn hơn 10.000 drone trong dịp lễ 30/4 tại TP.HCM là một sáng kiến thể hiện tinh thần đổi mới, sáng tạo và ứng dụng công nghệ cao vào các sự kiện văn hóa – chính trị trọng đại của đất nước.
Mặc dù vậy sự cố “drone rơi” trong khi đang trình diễn tại lễ kỷ niệm “Ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước” vừa qua đã nhận được nhiều sự quan tâm của dư luận . Bỏ qua, các yếu tố về công tác tổ chức, dưới góc nhìn “công nghệ”, có thể rút ra một số bài “học kinh nghiệm” cần lưu ý:
- Bài học về quản trị rủi ro công nghệ: Việc sử dụng công nghệ cao trong không gian công cộng đòi hỏi một hệ thống kiểm soát chặt chẽ, từ mô phỏng các tình huống xấu đến hệ thống phản ứng nhanh khi có sự cố. Trong vụ việc này, hiện tượng nhiễu sóng gây mất kiểm soát drone không chỉ là vấn đề kỹ thuật đơn thuần mà còn phản ánh sự thiếu chuẩn hóa quy trình đánh giá, kiểm thử và giám sát công nghệ quy mô lớn.
- Bài học về năng lực nội tại công nghệ: Sự cố cho thấy trình độ tự chủ trong việc làm chủ công nghệ vẫn còn hạn chế. Khi phụ thuộc quá nhiều vào công nghệ nhập khẩu hoặc các nhà thầu bên ngoài mà thiếu kiểm soát kỹ thuật nội địa, nguy cơ xảy ra sự cố là rất cao. Điều này đặc biệt quan trọng khi Việt Nam đang thúc đẩy mục tiêu “tự chủ công nghệ” theo Nghị quyết 57
Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị xác định rất rõ: “Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực chính để phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia”. Từ đó, sự cố drone có thể được liên hệ cụ thể với các mục tiêu dưới một số góc nhìn:
- Về quản trị và tiêu chuẩn công nghệ: Nghị quyết yêu cầu xây dựng hệ thống thể chế, chính sách để dẫn dắt đổi mới sáng tạo. Sự cố drone cho thấy hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn về sử dụng công nghệ bay không người lái trong không gian công cộng còn chưa rõ ràng và cần được hoàn thiện gấp.
- Về phát triển doanh nghiệp công nghệ quốc gia: Một nội dung quan trọng của Nghị quyết 57 là phát triển các doanh nghiệp công nghệ chủ lực, có khả năng cạnh tranh khu vực và toàn cầu. Sự cố này là một lời cảnh báo rằng không thể dựa mãi vào công nghệ thuê ngoài nếu muốn chủ động và an toàn trong chuyển đổi số quốc gia.
- Về đào tạo nhân lực và tư duy hệ sinh thái: Nghị quyết 57 nhấn mạnh xây dựng nguồn nhân lực có trình độ cao và thúc đẩy hợp tác đa ngành. Sự kiện vừa qua cho thấy rõ: nếu chỉ có công nghệ mà thiếu nguồn lực quản trị phù hợp, thiếu kết nối với hệ sinh thái giám sát và ứng cứu thì rủi ro luôn cận kề.
